2024 TYT Fizik Konu ve Soru Dağılımı
| KONULAR | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
| Fizik Bilimine Giriş | – | – | – | 1 | – | 1 |
| Madde Ve Özellikleri | 1 | 1 | 1 | – | 1 | – |
| Hareket ve Kuvvet | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| İş, Güç ve Enerji I | – | – | – | – | 1 | – |
| Isı, Sıcaklık ve Genleşme | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Elektrostatik | – | 1 | – | – | – | 1 |
| Elektrik Akımı ve Devreler | 2 | – | 1 | 1 | 1 | – |
| Manyetizma | – | – | – | – | – | – |
| Basınç | – | 1 | 1 | – | – | – |
| Kaldırma Kuvveti | – | – | – | 1 | – | 1 |
| Dalgalar | – | 1 | 1 | 1 | – | – |
| Optik | 2 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
| SORU SAYISI | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 |
Kinetik Enerji: Bir cismin hareket etmesi nedeniyle sahip olduğu enerjidir. Hareket eden bir cismin kütlesi ve hızı olduğunda kinetik enerji bulunabilir. Formülü şeklindedir. (KE: Kinetik enerji, m: Kütle, v: Hız)
Potansiyel Enerji: Bir cismin konumundan kaynaklanan enerjidir. Yüksekten düşen bir cismin yerçekimi potansiyel enerjisi vardır. Potansiyel enerji, cisme etki eden kuvvetin tipine bağlı olarak değişebilir.
İç Enerji: Bir cismin içindeki moleküllerin ve atomların hareketinden kaynaklanan enerjidir. Sıcaklık arttıkça iç enerji de artar.
İş, bir kuvvetin bir cismin yer değiştirmesini sağlamak için yaptığı enerji transferidir. İş, kuvvetin ve yer değiştirme mesafesinin çarpımı olarak hesaplanır: (W: İş, F: Kuvvet, d: Yer değiştirme mesafesi).
Enerji, işle doğrudan ilişkilidir. İş, bir cismin kinetik enerjisini veya potansiyel enerjisini değiştirebilir. Örneğin, bir kuvvet bir cismin hızını artırarak kinetik enerjisini artırabilir.
Enerjinin Korunumu İlkesi, enerjinin yok olmadığını ve sadece bir formdan diğerine dönüştüğünü belirtir. Kapalı bir sistemde, enerji ne yaratılabilir ne de yok edilebilir, sadece bir formdan diğerine dönüşebilir.
Basit makineler, iş yapmayı kolaylaştırmak için kullanılan temel mekanik cihazlardır. İki ana kategori altında incelenirler:
Eğik Düzlem: Bir eğik düzlem, bir yükü yüksek bir yere taşımak veya yükü kaldırmak için kullanılır. Eğik düzlem, bir düzlem yüzeyin eğik olduğu bir makinedir.
Kaldıraç: Kaldıraç, bir noktada uygulanan kuvveti artırmak veya mekanik avantaj sağlamak için kullanılır. Kaldıraç, bir çubuğun veya direncin bir eksende döndüğü bir noktadır.
Diğer basit makineler arasında tekerlek ve eksen, vitesler, cıvata, balta, pense ve yay gibi makineler bulunur.
Bu konseptler, enerji, iş ve basit makinelerin temel prensiplerini içerir. Bu prensipleri anlamak, günlük hayatta karşılaşılan fiziksel olayları ve makineleri anlamak için önemlidir.
Kuvvet, bir cismin hareket halindeyken hızını, yönünü veya şeklini değiştirmeye çalışan bir etkidir. Kuvvet, genellikle Newton (N) birimi ile ölçülür. Bir Newton, bir kilogramlık bir cismi bir metreden bir saniyede bir metre/saniye kare ivmeyle hareket ettirmek için gereken kuvvettir.
I. Hareket Yasası (İnertial Yasası): Bir cisim dışarıdan bir kuvvet etkilemediği sürece duracaksa durur, hareket halindeyse hareketine devam eder. Bu durumda cismin ivmesi sıfırdır.
II. Hareket Yasası (Kuvvet ve Hız İlişkisi): Bir cismin ivmesi, üzerine etki eden toplam kuvvetin kütleye orantısıdır. F = m * a şeklinde ifade edilir. (F: Kuvvet, m: Kütle, a: İvme)
III. Hareket Yasası (Etki ve Tepki Yasası): Bir cismin üzerine bir kuvvet uygulandığında, cisim tarafından da aynı büyüklükte fakat zıt yönde bir kuvvet uygulanır.
Fiziksel hareketi anlamak için grafikler önemli araçlardır. İşte bazı temel hareket grafikleri:
Zaman-Grafik (s-t Grafik): Bir cismin zamanla değişen konumunu gösterir. Eğim, hızı gösterir.
Hız-Zaman Grafik (v-t Grafik): Bir cismin zamanla değişen hızını gösterir. Eğim, ivmeyi gösterir.
Konum-Zaman Grafik (x-t Grafik): Bir cismin zamanla değişen konumunu gösterir. Eğim, hızı gösterir, eğimin eğimi ivmeyi gösterir.
Merkezcil kuvvet, bir cismin hareket yönünü sürekli olarak değiştiren bir kuvvettir. Örneğin, bir cismin dairesel bir yörüngede dönmesi durumunda, cismin hareket yönünü değiştiren merkezcil bir kuvvet etki eder. Bu kuvvet, cismin dönme hareketini sağlar.
Merkezcil kuvvetin büyüklüğü, cismin kütle miktarı, dönme yarıçapı ve dönme hızı ile ilişkilidir. Merkezcil kuvvetin formülü şu şekildedir:
Burada, merkezcil kuvveti, cismin kütlesini, dönme hızını ve dönme yarıçapını temsil eder.
Bu temel konseptler, fizikte kuvvet ve hareketi anlamak için önemlidir. Daha karmaşık problemleri çözmek için bu temel prensipleri anlamanız önemlidir.
Uzunluk: Bir cismin bir boyutunu ifade eder. Temel birimi metredir (m).
Zaman: Bir olayın gerçekleşme süresini ifade eder. Temel birimi saniyedir (s).
Kütle: Bir cismin madde miktarını ifade eder. Temel birimi kilogramdır (kg).
Hız: Bir cismin belirli bir sürede aldığı yolun, o sürede geçen zamanla oranını ifade eder. Temel birimi metre/saniye (m/s) veya kilometre/saat (km/saat) olarak ifade edilir.
İvme: Bir cismin hızındaki değişimi zamanla oranlayarak bulunur. Temel birimi metre/saniye kare (m/s²) veya kilometre/saat kare (km/saat²) olarak ifade edilir.
Uzunluk:
Zaman:
Kütle:
Hız:
İvme:
Bu birimler ve dönüşümler, fizik problemlerini çözerken kullanılır. Örneğin, hız hesaplamalarında metre/saniye (m/s) veya kilometre/saat (km/saat) gibi birimler kullanılırken, uzunluk ölçümlerinde metre (m) veya santimetre (cm) gibi birimler kullanılır. Doğru birim kullanımı, fiziksel miktarların doğru bir şekilde ifade edilmesini ve hesaplamaların doğruluğunu sağlar.
